Akkuyu NGS’ye Siemens engeli: Son durum ne?

Türkiye’deki ilk nükleer enerji santrali olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali‘nin (NGS) inşaat sürecinde önemli bir dönemeç aşıldı. Akkuyu Nükleer AŞ İnşaat ve Üretim Organizasyon Direktörü Denis Sezemin, birinci ünitenin devreye alınması için hazırlıkların son aşamaya geldiğini duyurdu. Sezemin’in açıklamalarına göre, sahadaki çalışmalar tüm hızıyla sürüyor ve birinci güç ünitesinin sistemleri kademeli olarak işletme durumuna getirilmeye başlandı.

Akkuyu’da son durum

Akkuyu NGS, bilindiği üzere Türkiye’nin ilk nükleer santrali olma özelliğini taşıyor. Rus devlet nükleer şirketi Rosatom, dört adet  VVER-1200 reaktörünü BOO (build-own-operate/yap-sahip ol-işlet) modeli adı altında inşa ediyor.

Sezemin, santralin birinci ünitesindeki inşaat çalışmalarının büyük oranda, birinci bloğun makine dairesindeki türbin montajının ise tamamlandığını belirtti. Direktör, yıl sonuna kadar en önemli operasyonlardan birinin gerçekleştirileceğini söyledi; türbin ünitesinin şaft döndürme cihazına monte edilmesi. Bu, türbin kurulumunun son noktası olacak ve bu da türbin ünitesinin ve tüm yardımcı sistemlerin teste hazır olduğu anlamına gelecek.

Sezemin, “Ünitenin tam ölçekli devreye alınması ve termal-mekanik çalışmaların yanı sıra teknolojik ve güvenlik sistemlerinin boru hatlarının kaynakları yapılıyor. Hatta şu anda büyük ölçekli işletme öncesi testlerin hazırlıkları da sürüyor” cümlelerinin altını çizdi.

Geçtiğimiz hafta ise Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin 1. Güç Ünitesi’nde, ana sirkülasyon pompalarının elektrik motorlarının montajı Rus ve Türk mühendisler tarafından tamamlandı. Her biri 58,3 ton ağırlığında olan bu büyük motorlar, soğutma sıvısının reaktör çekirdeğinden ısıyı uzaklaştırmasını sağlayacak. Montajın tamamlanmasıyla birlikte, motorların boru hatlarıyla donatılması ve rölantide çalışmayı da içeren kabul testlerine başlanacak. Bu testlerle motorların ısınma, titreşim ve tasarım parametrelerine uygunluk gibi önemli kriterler kontrol edilecek. Bu gelişme, “Güç ünitesinde devreye alma öncesi testler için yapılan hazırlıkların bir diğer önemli aşaması tamamlandı” açıklamasıyla duyuruldu.

Siemens Energy ile yaşanan kriz

Akkuyu NGS projesinde bazı zorluklar da yaşandı. Sezemin, Siemens Energy‘nin şalt ekipmanlarının teslimatında yükümlülüklerini yerine getirmediğini, bu nedenle tedarik sürecinin aksadığını belirtti. Ancak, proje ekibi hızlıca bir çözüm üreterek ekipmanları Çin’den temin etti. Bu durumun inşaat hızını bir miktar yavaşlattığını dile getiren Sezemin, her şeye rağmen projeyi aksatmadan ilerletmek için çaba sarf ettiklerini vurguladı. Açıklamaya göre Çin’den gelen şalt bileşenlerinin ilk partisi Akkuyu NGS sahasına teslim edildi.

300 Türk uzman eğitildi

Akkuyu NGS’nin inşaat süreci yalnızca teknik ilerlemelerle sınırlı değil. Proje kapsamında yetiştirilen 300’ün üzerinde Türk mühendis, santralde aktif görev alıyor. Mühendisler reaktör ve türbin bölümlerinde de görev alıyor.  Sezemin, bu mühendislerin Akkuyu Nükleer AŞ bünyesinde çeşitli görevlerde başarıyla çalıştığını ve birçok uzmanın daha eğitim aldığını belirtti. Ayrıca, eğitim programı kapsamında 300 Türk uzmanın daha eğitilmesinin planlandığını dile getirdi.

Daha önceki açıklamalara göre Akkuyu NGS’nin tüm reaktörlerinin 2028’e kadar hizmete gireceği ve santralin yılda 35 milyar kilovatsaat elektrik üreteceği belirtilmişti. Akkuyu NGS, tam kapasite devreye girdiğinde ise Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yüzde 10’unu tek başına karşılayacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Akkuyu NGS’nin ilk reaktörünün 29 Ekim 2024’te devreye alınacağını açıklamıştı. Ancak yaşanan tedarik gecikmeleri nedeniyle bu tarihin artık geçerli olması zor.

Türkiye, 2050 yılına kadar nükleer enerjide 20 GW kapasiteye ulaşmak istiyor. Akkuyu NGS, 4,8 GW’lık kapasite ekleyecek. Bunu Sinop’ta ve Trakya bölgesinde 4 reaktör daha takip edecek. 2050 yılına kadar Türkiye aynı zamanda 5 GW civarında küçük modüler reaktörlere (SMR) sahip olmayı hedefliyor.